KOYUN YETİŞTİRİCİLİĞİNİN ÖNEMİ VE SINIFLANDIRILMASI

KOYUN YETİŞTİRİCİLİĞİNİN ÖNEMİ VE SINIFLANDIRILMASI:

     Dünyada 1.2 milyar adet dolayında koyun bulunmaktadır. Dünyada ki mevcut koyunlardan yılda 6.1 milyon ton et , 8.6 milyon ton süt üretilmektedir. Bu üretim miktarları dünya toplam et ve süt üretiminin sırasıyla %4 ve %2 sini tekabül eder. Türkiye'de yaklaşık 43 milyon koyun bulunur. Yıllık toplam et üretiminin %32 si ve toplam süt üretiminin %22 si koyun yetiştiriciliğinden elde edilir. Ülkemizde koyun eti, koyun sütü ve koyun sütünden yapılan peynir ve yoğurt gibi ürünler , diğer türlerin benzer ürünlerine tercih edilir.


 Koyunun evcilleştirilmesi ve kökeni:
    Koyun ilk evcilleştirilen çiftlik hayvanlarından birisidir. Mevcut bilgilere göre koyun yakın doğuda ve özellikle Akdeniz'in kuzey doğusunda ki bölgede evcilleştirilmiştir. Arkeolojik bilgiler evcil koyunun bundan 10750 yıl önce kuzey Irak` da , 9000 yıl önce Anadolu` da ve 7000 yıl önce mısırda mevcut olduğunu göstermektedir.
    Dünyada var olan evcil koyun ırklarının büyük çoğunluğunun Ovis mussimon (Muflon koyunu), Ovis orientalis vignei (Urial koyunu) ve Ovis ammon (Argali koyunu) isimli yabani koyunlardan kök aldıkları kabul edilmektedir.
    Bunlardan Ovis mussimon yani muflon koyunu Sardinya ve Korsika adalarında hala yabani olarak yaşamaktadır. Ovis orientalis vignei yani urial koyunu Anadolu ve Türkistan`da bulunmuştur. Ovis ammon yani Argali koyunu ise Hazar denizi doğusunda ki bölgede yabani olarak yaşadığı belirtilmiştir.

• Omugalılar (Vertebrata) grubunun
• Memeliler (Mammalia) sınıfına bağlı
• Tırnaklılar (Ungulata) takımının
• Bovidae Familyasına dahil olan
• Ovis cinsine bağlı türdür.
• Evcil koyunun tür adı  Ovis Aries`dir.

 Evcil koyun ırklarının sınıflandırılması:
    Dünyada birbirinden farklı 200 den fazla koyun ırkı vardır. Sınıflandırma yapılırken 3 kriter söz konusudur.
 1) Yapağı tiplerine göre sınıflandırma:

• İnce yapağılı koyun ırkları (Merinos, Rambouillet)
• Orta incelikte yapağılı koyun ırkları (Southdown , Shropshire , İle De France)
• Kaba uzun yapağılı koyun ırkları (Lincoln, Border Leicester)
• Melez tipte yapağı veren koyun ırkları (Corriedale, Colombia , Targhee)
• Kaba karışık koyun ırkları (Akkaraman , Morkaraman, Dağlıç, İvesi , Karayaka, Sakız)
• Kıl koyunları (Kamerun , Nijer, Senegal)

 2) Verim yönüne göre sınıflandırma:

• Etçi koyun ırkları (Soutdown, Suffolk, Oxford, Hampshire ve diğer ingiliz etçil koyun ırkları)
• Yapağıcı koyun ırkları (Merinos , Rambouillet)
• Etçi-yapağıcı koyun ırkları (Corriedale,  Colombia , Targhee, İle De France)
• Sütçü koyun ırkları (Doğu Frizya , Lahghe, Sakız, İvesi, Sardinya)
• Kürk koyunları (Karagül)
• Kombine verimli ırklar (Akkaraman ,Morkaraman, Kıvırcık, Dağlıç, Romanov , Fin koyunu)

 3) Kuyruk yapılışına göre sınıflandırma:

• Kısa kuyruklu koyun ırkları (Romanov, Fin koyunu , bazı Kuzey Afrika koyun ırkları)
• Yağsız -uzun kuyruklu koyun ırkları (Kıvırcık, İmroz, Karayaka, Merinos)
• Yağlı kuyruklu koyun ırkları (Akkaraman , Morkaraman , Dağlıç, İvesi, Karagül)
• Yarı yağlı kuyruklu koyun ırkları (Sakız, Kamakuyruk)
• Uyluğu yağlı koyun ırkları (Tuj , Turki)